Đang xem 46
Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây bưởi da xanh
KN TIỀN GIANG GIỚI THIỆU KỸ THUẬT TRỒNG CÂY CÓ MÚI CÂY CÓ MÚI (CITRUS)
Để trồng bưởi da xanh, anh đắp mô có đường kính 1m, cao 0,5m, trồng theo kích cỡ cây cách cây 6m x 6m, mô hình cấu tạo gồm đất đã cuốc lên phơi cho khô trộn đều với 10kg phân hữu cơ hoai gồm: Phân heo trộn tro trấu, xơ dừa. Chính giữa đỉnh mô anh móc lỗ sâu 0,2m rải vôi càng long (vôi bột) lót đáy phân lân rồi đặt cây bưởi vào phủ đất lại, cắm cọc buộc dây không cho cây lung lay khi giông gió, cắm tàu dừa hai bên che mát, ngày tưới 2 lần.
Khoảng hai tháng sau, khi cây châm rễ, bắt đất, anh tưới phân DAP 18–46–0 ngâm sền sệt, liều dùng 1 muỗng canh pha thùng 10 lít nước, tưới khi lá già. Để phòng ngừa sâu bệnh khoảng 15 ngày anh phun thuốc sâu + phân bón lá 1 lần, chủ yếu là giai đoạn ra đọt và mang lá non. Gần một năm tuổi khi cây phát triển khá, anh bắt đầu đào hộc xung quanh chân mô theo hình chữ O, chiều ngang 0,4m, sâu từ 0,3 – 0,4m, lấy đất bỏ ra ngoài, tận dụng cỏ vườn, rơm rác mục, xơ dừa, trấu mục, phân chuồng cho vào đầy hộc, anh lấp đất lại để tạo độ tơi xốp cho cây mọc và phát triển rễ nhanh. Cứ thế mỗi năm anh lại đào hộc tiếp nới rộng chu vi mô bưởi ra và cũng cho các loại phân hữu cơ như trên vào hộc rồi lại lấp đất trên mặt, cho đến khi chu vi mô này giáp mô kia thì ngưng. Đây là cách làm đơn giản nhưng giúp cây phát triển nhanh, tàn lá xanh mượt.
Khi cây được 3 năm tuổi, đủ điều kiện cho trái, trước khi xử lý ra hoa, anh bón mỗi gốc bưởi 2 kg phân NPK 16–16–8–13 S và 1kg phân hữu cơ vi sinh cho cây sung tàn, chờ đến đầu mùa nắng gắt vào đầu tháng 2 âm lịch, anh ngưng tưới trong vòng 3 tuần và ngăn nước dưới mương cạn cho rễ bưởi không hút nước, chờ lá cây hơi héo là bắt đầu tưới nước trở lại ào ạt mỗi ngày 2 lần trong 4 ngày. Kế đến mỗi ngày anh tưới 1 lần, bưởi bắt đầu ra chồi non (đọt), anh phun thêm chế phẩm MKP (0–52–34) cho lá non mau thành thục. Khoảng 15 đến 20 ngày sau cây sẽ ra hoa, lúc bấy giờ anh tưới 1 ngày nghỉ 1 ngày để hoa nở đều rụng cánh và đậu trái non, chờ khi trái non to bằng ngón tay cái, anh bắt đầu phun ngừa sâu vẽ bùa và nhện đỏ bằng thuốc décis + vicarsen mỗi loại 5cc cho bình 8 lít, cứ 10 ngày phun 1 lần. Khi trái to bằng cổ tay, anh tăng liều thuốc như trên lên gấp đôi để phòng trị các đối tượng gây bệnh da lu da cám.
Khi trái bưởi được hai tháng tuổi, anh nuôi trái bằng cách bón mỗi gốc bưởi 1kg phân NPK 16–16–8–13S, với cây mang nhiều trái phải tăng lượng phân trên. Khoảng 3 tháng nữa đến ngày thu hoạch, anh phun phân bón lá grow 3 lá xanh loại 20–30–20 lên trái và lá để bưởi mỏng vỏ ruột nở to, múi bưởi có nhiều nước, đồng thời bón thêm phân bón Con cò loại NPK 7 – 7 – 14. Liều dùng 2kg/gốc nhằm tăng phẩm chất, hương vị ngọt ngào và tạo cho da trái có màu xanh mượt mà tươi đẹp.
Ngoài ra để duy trì tuổi thọ cây, từ khi bưởi bắt đầu cho trái, mỗi năm anh xới gốc bón 2 đợt phân hữu cơ hoai, mỗi đợt 1 bao phân cút hoặc phân gà trộn tro trấu, chủ yếu là sau thu hoạch và lúc đậu trái non. Nếu không có các loại phân trên thì sử dụng phân hữu cơ sinh học liều dùng từ 2 đến 4kg cho mỗi cây tùy theo lớn nhỏ để cây luôn có tán lá xum xuê và cho trái to.
Với cách chăm sóc như trên, hiện vườn bưởi nhà anh đang cho trái sai. Cây 5 năm tuổi, mỗi năm mang trung bình từ 50 – 70 trái, cá biệt có cây mang gần 100 trái lớn nhỏ. Trọng lượng trung bình từ 1,5 đến trên dưới 2kg/trái. Bình quân mỗi công bưởi 5 năm tuổi cho thu nhập từ 10 đến 15 triệu đồng, trừ chi phí ra còn thực lãi khoảng trên 10 triệu đồng.
KS. Nguyễn Thị Huỳnh; ThS. Trần Thanh Phong
NHU CẦU SINH THÁI
1. Nhiệt độ: Cây có múi (cam, quít, bưởi) có thể sống và phát triển được trong khoảng nhiệt độ 13 – 38oC, thích hợp nhất là 23 – 29oC. Dưới 13oC cây ngừng sinh trưởng, dưới âm 5oC cây sẽ bị chết.
2. Ánh sáng: Cây có múi không thích hợp với ánh sáng trực tiếp, cường độ ánh sáng thích hợp nhất cho cam quít khoảng 10.000 – 15.000 lux (tương đương với ánh sáng lúc 8 giờ sáng và 4 – 5 giờ chiều trong mùa nắng).
3. Nước: Cây có múi có nhu cầu về nước rất lớn, nhất là trong thời kỳ cây ra hoa và phát triển trái. Mặt khác, cây có múi cũng rất mẫn cảm với điều kiện ngập nước. Trong mùa mưa, nếu mực nước ngầm trong đất cao và không thoát nước kịp, cây sẽ bị thối rễ, vàng lá và chết.
4. Đất đai:
KỸ THUẬT CANH TÁC
1. Giống:
a. Các giống cam: Ở Tiền Giang hiện trồng các giống:
-
- Cam mật: Cây 5 tuổi cao trung bình 5 m, tán hình cầu, cây phân cành nhiều, ít gai. Lá có màu xanh đậm, eo lá nhỏ, tán cây thoáng. Cây ra 2 – 3 vụ trái/năm. Số trái đạt từ 1.000 – 1.200 trái, trọng lượng trung bình 240 – 250 g. Vỏ trái dày 3 – 4 mm, trái mọng nước, khi chín có màu vàng, thơm, ngọt, ít chua, nhiều hạt.
-
b. Các giống quít:
- Quít đường: Tán cây trung bình, trái hơi dẹp hai đầu, vỏ mỏng dễ bóc, múi rời dễ tách, vỏ trái màu vàng xanh, láng, thịt trái màu cam, mềm: có nhiều nước, vị ngọt, thơm, trọng lượng trái trung bình 170 g.
- Quít tiều: Vỏ màu cam đậm, bề mặt vỏ láng, nổi múi khá rõ. Trái hình cầu, dẹp hai đầu, vỏ rất dễ bóc, thịt trái màu cam đậm, mềm, vị hơi chua hơn quít đường, khá nhiều nước, ít hạt. Trọng lượng trái trung bình 180 g.
c. Các giống bưởi:
- Bưởi Năm Roi: Lá có dạng hình tam giác, phiến lá hình trứng ngược, vỏ trái màu vàng, bề mặt vỏ rỗ đốm, trái hình quả lê, vỏ múi dễ bóc, màu thịt vàng đồng đều, vị ngọt hơi chua, nước khá, ít hạt. Trọng lượng trái trung bình 1 kg.
- Bưởi long: Lá có dạng tim, phiến lá hình trứng ngược; vỏ trái màu vàng xanh, bề mặt trái rổ đốm, trái có hình cầu hơi chom, vỏ múi dễ bóc, thịt trái màu hồng pha, nhiều nước, vị chua, hơi đắng, ít hạt. Trọng lượng trái trung bình 1,1 kg.
- Bưởi đường da láng: Vỏ màu vàng nhạt, bề mặt vỏ láng, trái hình quả lê, vỏ múi dễ bóc, thịt trái màu vàng đậm, nước nhiều, vị ngọt đắng, ít hạt. Trọng lượng trái trung bình 1kg.
- Bưởi thanh trà: Vỏ trái màu vàng nhạt, bề mặt vỏ láng, trái hình quả lê, vỏ múi dễ bóc, thịt trái màu vàng nhạt, nhiều nước, vị ngọt, ít hạt. Trọng lượng trái 1 kg.
Ngoài ra, cây có múi còn có nhiều giống khác như: Cam xoàn, Bưởi Biên Hòa, Quít Orlando ... mấy năm gần đây cũng đang được nhà vườn ưa chuộng.
2. Thời vụ:
Cây có múi thường được trồng vào đầu mùa mưa để đỡ công tưới, tuy nhiêm cũng có thể trồng được quanh năm nếu chủ động nguồn nước tưới.
3. Chuẩn bị đất trồng:
Dùng đất tốt như đất mặt ruộng, đất bãi bồi ven sông ... để đắp mô. Mô có hình tròn, đường kính 0,6 – 0,8 m; cao 0,3 – 0,5 m. Đất đắp mô có thể trộn tro trấu, phân chuồng hoai mục, xử lý đất bằng Furadan để trừ côn trùng và vôi để ngừa bệnh.
4. Trồng cây chắn gió và che mát:
Cây có múi thích hợp ánh sáng tán xạ, do đó phải trồng cây che mát cho cam, quít bưởi như các loại cây mãng cầu xiêm, so đũa ... . Đồng thời trồng cây chắn gió như dừa, xoài, các loại cây lấy gỗ trên bờ bao ... để hạn chế sự thiệt hại do gió bão, sự lây lan của côn trùng, mầm bệnh.
5. Khoảng cách trồng:
-
-
- Bưởi: 6 x 6 m
Có thể trồng dày hơn để khai thác trong những năm đầu, khi cây giao tán thì tiến hành đốn tỉa.
6. Đắp mô, bồi liếp:
Trong 2 năm đầu sau khi trồng: mỗi năm bồi 1 – 2 lần bằng đất bùn ao, đất bãi sông phơi khô. Năm thứ ba trở đi thì tiến hành bồi liếp mỗi năm 1 lần khoảng 2 – 3 cm nhằm mục đích cung cấp thêm dinh dưỡng, đồng thời nâng cao tầng canh tác. Chú ý không bồi sát gốc cây.
Mực nước trong mương: cam, quít rất mẫn cảm với nước, vì vậy cần để mực nước trong mương cách mặt liếp khoảng 50 – 80 cm.
7. Tủ gốc, giữ ẩm:
Rễ hấp thu dinh dưỡng đa số mọc cạn, mùa nắng nhiệt độ cao sẽ ảnh hưởng xấu đến rễ, do đó cần tủ gốc giữ ẩm bằng rơm rạ, lục bình, nhớ tủ xa gốc ít nhất 20 cm.
Ngoài ra, trong vườn cần lưu ý để cỏ, loại cỏ ăn cạn như cỏ rau trai để giữ ẩm vườn trong mùa nắng, làm thông thoáng đất trong mùa mưa và giảm thiệt hại cho cây trong mùa lũ. Nếu cỏ mọc cao nên cắt cỏ bớt (không xới gốc).
8. Cắt tỉa:
Thường xuyên cắt tỉa cành già, cành vượt, cành sâu bệnh, cành mọc từ gốc ghép để vườn cây thông thoáng hạn chế sâu bệnh phát triển.
9. Phân bón:
Tùy theo đất, giống và tình trạng dinh dưỡng của cây mà quyết định lượng phân bón thích hợp, cần cung cấp đầy đủ đạm, lân, kalii; bổ sung thêm phân hữu cơ và vi lượng để cây đạt năng suất cao.
|
Năm tuổi |
Loại phân |
||
|
Urê (g/cây/năm) |
Super lân (g/cây/năm) |
Kali (g/cây/năm) |
|
|
1 - 3 |
100 – 300 |
300 – 600 |
100 |
|
4 - 6 |
400 – 500 |
900 – 1.200 |
200 |
|
7 - 9 |
600 – 800 |
1.500 – 1.800 |
300 |
|
Trên 10 |
800 – 1.600 |
2.000 – 2.400 |
400 |
- Đối với cây 1 – 2 năm tuổi:
+ Phân đạm: nên pha phân vào nước để tưới, 2 – 3 tháng tưới một lần.
+ Phân lân và kali: Bón một lần vào cuối mùa mưa.
- Đối với cây trưởng thành: chia làm 4 lần bón/năm.
* Lần 1: Trước khi cây ra hoa: bón 1/3 Urê
* Lần 2: Sau khi đậu trái 6 – 8 tuần: bón 1/3 Urê + 1/2 kali.
* Lần 3: Trước thu hoạch trái 1 – 2 tháng: bón 1/2 kali còn lại.
* Lần 4: Sau khi thu hoạch trái bón toàn bộ lân và 1/3 Urê.
Kết hợp bón 10 – 20kg phân hữu cơ/gốc.
- Cách bón: Dựa theo tán cây để bón, cuốc rãnh sâu 5 – 10cm; rộng 10 – 20cm cách gốc 0,5 – 1m (tùy tán cây); cho phân vào, lấp đất lại và tưới nước.
Khi cây giao tán nên dùng cuốc xúp nhẹ lớp đất xung quanh gốc theo hình chiếu của tán, cách gốc khoảng 50cm. Tưới đẫm liếp trước, sau đó rải phân thẳng lên mặt liếp.
Hằng năm cần bón thêm phân hữu cơ cho cây nhằm vừa cung cấp dinh dưỡng cho cây, vừa giúp đất tơi xốp, giúp bộ rễ cây phát triển tốt. Nếu bón phân chuồng nên bón phân hoai để giảm ô nhiễm môi trường và hạn chế được nấm bệnh (có trong phân chưa hoai).
Để cung cấp thêm vi lượng cho cây, có thể bón thêm phân qua lá như HVP, Komix ... vào giai đoạn cây ra lá non và khi trái bắt đầu phát triển nhanh, mỗi lần phun cách nhau 10 – 15 ngày, phun 4 – 5 lần/vụ.
Cần bón vôi hàng năm với lượng 200 – 500kg/ha/năm có thể bón đến 1.000kg/ha/năm.
10. Xử lý ra hoa:
Dùng biện pháp xiết nước để kích thích ra hoa cây có múi. Cách làm như sau:
- Sau khi thu hoạch tiến hành cắt tỉa cành bị sâu bệnh, cành vô hiệu (không có khả năng cho trái) và bón phân bồi dưỡng để cây phục hồi sau mùa cho trái.
- Rút khô nước trong mương vườn và ngưng nước để tạo “sốc” cho cây.
- Thời gian xiết nước kéo dài khoảng 3 tuần đến khi thấy lá hơi héo thì cho nước vào mương cách mặt đất 20 – 30 cm trong 12 giờ, sau đó rút bớt nước ra còn cách mặt liếp 50 – 60 cm để không làm rễ cây bị thiệt hại gây mất sức cho cây.
- Tưới nước, bón phân đầy đủ thúc cây sớm ra đọt và nụ hoa. Nếu dùng thêm KNO3 0,5 – 1% kết hợp với Atonik, thời gian xiết nước sẽ rút ngắn hơn.
Lưu ý: Chỉ nên xiết nước đối với vườn cây trên 3 năm tuổi và thời gian xiết nước không quá 20 ngày để kéo dài tuổi thọ và thời kỳ kinh doanh của cây có múi.
PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH
1. Sâu vẽ bùa: Phát triển mạnh ở giai đoạn cây ra lá non, sâu rất nhỏ, đục dưới biểu bì lá tạo thành những đường ngoằn nghèo. Sự phá hại của sâu làm lá co rúm, biến dạng, quăn queo và các vết thương do sâu tạo trên lá, chồi tạo điều kiện cho bệnh loét phát triển.
* Phòng trị:
- Chăm sóc cây sinh trưởng tốt, thúc cây ra đọt non tập trung, mau thành thục để hạn chế được sự phá hoại của sâu.
- Dùng các loại thuốc nội hấp như: Cymbush với liều 8 cc/8 lít; Bi 58 0,1%, liều lượng 20 g/8 lít nước. Lannate liều lượng 20 g/8 lít nước vào các đợt cây ra đọt non.
2. Rầy mềm: Thường chích hút ở chồi ngọn, làm cho chồi và lá non không phát triển được, co rúm lại, đồng thời tạo điều kiện cho nấm bồ hóng cộng sinh và phát triển. Rầy mềm còn là môi giớùi truyền bệnh Tristeza.
* Bệnh Tristeza có triệu chứng rõ rệt nhất trên cây chanh là loại cây có múi mẫn cảm nhất: cây lùn, trái nhỏ, lá nhỏ, hơi cong giống hình muỗng, gân lá sưng, soi lá đối diện với ánh nắng thì thấy gân trong, bóc vỏ thân cây thì thấy bị rỗ (có những lỗ nhỏ như những cái gai ấn sâu vào thân cây).
* Phòng trị:
Phun thuốc định kỳ vào các đợt ra đọt non như: Supracide 40EC với liều lượng 10 – 15cc/8 lít nước, Polytrin 440EC với liều 8 – 15cc/8 lít nước.
3. Rầy chổng cánh: Đây là đối tượng rất nguy hiểm. Rầy chổng cánh thường chích hút nhựa lá non, đọt non và làm lây bệnh vàng lá Greening.
* Phòng trị:
Tương tự như đối với rầy mềm
4. Nhện đỏ: Cả ấu trùng và thành trùng đều rất nhỏ màu nâu, vàng lợt hoặc trắng trong tùy loại, thường bu chích hút bên ngoài vỏ trái non (1 – 2 tháng tuổi) làm cho vỏ trái như phủ cám nên thường gọi là trái da cám, làm giảm giá trị của trái thương phẩm.
* Phòng trị:
Quan sát thường xuyên sự xuất hiện của nhện trên trái, lá. Phun các thuốc đặc trị nhện đỏ như: Bi 58 với liều 20g/8 lít nước, Danitol 10EC, Microthiol special 80WP, Rufast 3EC với nồng độ 1 – 3%. Tưới đẫm nước trên vườn sẽ giảm được mật số nhện, do đó không cần phun thuốc trừ nhện trong mùa mưa (cần chúù ý thoát nước tốt khi tưới đẫm và mưa ngập).
5. Bệnh loét: Bệnh do vi khuẩn gây ra, bệnh gây hại trên cả lá, trái, cành cây, vết bệnh lúc đầu nhỏ, sủng nước màu xanh đậm, sau biến thành màu nâu nhạt mọc nhô lên mặt lá hay vỏ trái. Xung quanh vết bệnh có quầng vàng. Trên trái non và trên cành vết bệnh có thể ăn sâu 1 – 3mm và làm trái dễ bị rụng, nếu trái không rụng cũng bị mất giá. Bệnh thường gây hại nặng trong mùa mưa.
* Phòng trị:
- Cắt bỏ, tiêu hủy cành lá, trái bệnh.
- Phun các loại thuốc gốc đồng như: Copper Zine, Kasuran liều lượng 1,5 – 2% ở giai đoạn chuẩn bị đâm tược ra hoa và giai đoạn 2/3 hoa rụng cánh – tiếp tục phun định kỳ 2 tuần/lần.
6. Bệnh thối gốc chảy mủ: Do nấm gây ra, bệnh làm thối vỏ thân ở gốc kể cả rễ cạn bên trên, có chảy mủ hôi – khi cây bệnh đưa đến ít rễ, rễ ngắn, vỏ rễ thối rất dễ tuột, lá vàng. Nấm cũng có thể tấn công trên trái, nhất là trái ở gần mặt đất.
* Phòng trị:
- Chọn gốc ghép kháng bệnh như chanh Volkameriana hoặc cam ba lá.
- Đất trồng phải ráo, dễ thoát nước; không tủ cỏ rác, không bồi bùn non sát gốc cây.
- Tránh gây thương tích vùng gốc và rễ cây.
- Theo dõi phát hiện sớm, cạo sạch vùng bệnh (cạo đến tận phần thân gỗ), bôi thuốc tím 1% hay Aliette 80BHN, Copper B, Vaseli n có trộn sulphat đồng … rải vôi và thu gom các trái bệnh.
7. Bệnh vàng lá gân xanh (Greening): Là bệnh gây hại nghiêm trọng nhất. Cây bị chết có lá vàng lốm đốm nhưng gân xanh, lồi, trái nhỏ, méo mó. Khi chẻ dọc trái ta thấy trái bị lệch tâm, hạt bị thui.
* Phòng trị:
- Loại bỏ cây nhiễm bệnh, cây ký chủ rầy chổng cánh như nguyệt quới, dây tơ hồng.
- Trồng cây sạch bệnh
Ở Tiền Giang cây có múi sạch bệnh hiện đang được sản xuất tại: Viện nghiên cứu Cây Quả miền Nam ở xã Long Định, huyện Châu Thành; Trung tâm Khuyến Nông Tiền Giang ở Ngã ba Trung Lương – Thành phố Mỹ Tho; Phòng Nông Nghiệp huyện Chợ Gạo; Phòng Nông Nghiệp huyện Cai Lậy.
- Cách ly nguồn bệnh bằng cách trồng cây chắn gió cho vườn cây cam quít.
- Phun thuốc định kỳ vào các đợt cây ra lá non, nhất là vào đầu mùa mưa để trừ rầy như Applaud, Applaud Mipc 25%, Bassa, Trebon ...
8. Bệnh ghẻ lồi: Do nấm gây hại trên cả lá và trái. Bệnh thường tấn công vào giai đoạn cây ra đọt non, trái non. Lá, trái bị bệnh sần sùi nên bán mất giá.
* Phòng trị: Phun các loại thuốc trừ nấm như Bonanza, Tilt, Copper B vào giai đoạn cây ra lá non, trái non.
CÁC BIỆN PHÁP TỔNG HỢP ĐỂ BẢO VỆ VƯỜN CÂY
1. Tỉa cành: Cần mạnh dạn tỉa cành giúp cho vườn thông thoáng.
2. Bón phân hữu cơ: Hàng năm cần bón phân hữu cơ hoai cho cây, có thể bón thêm vôi.
3. Giữ cỏ trong vườn: Trồng cỏ có rễ ăn cạn, khống chế cỏ bằng cách xén trên mặt, không đào cả rễ.
4. Không bón phân, tưới nước, bôi bùn non vào gốc cây. Nên giữ cỏ, rác cách gốc 20 – 30cm.
5. Đầu mùa mưa dùng vôi pha phèn xanh hoặc Copper Zine quét vào gốc cây, cành cây.
6. Phun thuốc ngừa sâu bệnh vào giai đoạn cây ra đọt non và trái non.
7. Phát hiện sớm cây bị bệnh vàng lá Greening và nhanh chóng loại bỏ, đồng thời phun xịt thuốc trừ rầy chổng cánh khi cây đâm tược non.
Xử lý ra hoa – Đậu trái – Nuôi trái
"Cam-Quít-Chanh-Bưởi"
Đặc tính ra hoa tự nhiên của Cam-Quít-Chanh-Bưởi ở phía
A. GIAI ĐOẠN SAU THU HOẠCH: Có 3 công việc nhà vườn cần làm:
1. Bón phân phục hồi và tưới nước: Sau thu hoạch bón liền khoảng 200 g Urê + 100 g DAP (hoặc AT1) + 20-30 kg phân chuồng hoai + 0,5 kg vôi / cây 4-5 tuổi và tưới nước đều đặn cho cây.
2. Tiả cành &ø vệ sinh vườn: cắt tỉa đoạn cành đã mang trái (khoảng 10-15 cm), cành già, cành sâu bệnh, cành nằm bên trong tán. Quét vôi hay
3. Phun trên lá: pha 35 ml DƯỠNG LÁ + 15 ml NUTRIMIX / 8 lít, phun sương đều tán cây 2-3 lần (7 ngày/lần) giúp cây phục hồi nhanh, phát triển tốt, chuẩn bị sức ra hoa.
- Chú ý: Tưới nước cho cây vừa phải, nếu quá nhiều cây sẽ ra đọt non, làm ảnh hưởng đến việc xử lý ra hoa vụ tiếp (hoa sẽ ra muộn hơn) => Muốn cho trái trễ thì sau thu hoạch chỉ bón gốc Urê là chính, tưới nước đều đặn và phun DƯỠNG LÁ nhiều hơn 2-3 lần nữa cho bộ lá tươi tốt thêm vài tháng rồi mới bón phân đón ra hoa - phun F.Bo-Bột Ra Hoa + RA HOA C.A.Tø (xử lý ra hoa).
B. XỬ LÝ RA HOA:
Bước 1: Bón phân đón ra hoa, tạo mầm hoa
Trước khi ra hoa 4-5 tuần (thường là khi bộ lá đã chuyển sang xanh đậm), bón khoảng 300 g DAP + 50 KCl (hoặc 500 g AT2) / cây 4-5 tuổi và pha 15 g F.Bo-Bột Ra Hoa / 8 lít phun 2 lần (4-5 ngày / lần) giúp cây phân hoá mầm hoa tốt. Có thể thay F.Bo-Bột Ra Hoa bằng Food-MX2 (5-50-5+0,5B) ở giai đoạn tạo mầm hoa. Nên bón phân gốc sớm tốt hơn là chờ đọt non nhú ra mới bón.
Bước 2: Bắt cây cảm ứng ra hoa. Tạo khô hạn:
Xiết nước (ngưng tưới & rút nước mương) cho cây khoảng 2-4 tuần cho đến khi cây vừa “xào lá ” (lá hơi héo vào buổi chiều nhưng sáng mai không tươi lại hoàn toàn) thì tưới nước đẫm lại 3 ngày liền, ngày tưới 2 lần. Ngày thứ 4 thì tưới mỗi ngày 1 lần. (Trong mùa mưa, nếu có thể nên dùng màng nylon phủ quanh gốc để ngăn cản nước mưa, tạo khô hạn cho cây).
Bước 3: Phun thuốc thúc ra hoa đồng loạt
Sau tưới nước lại 2-3 ngày, lá tươi lại, pha 35 ml RA HOA C.A.T (loại chuyên cho CAM-QUÍT-CHANH-BƯỞI) + 15 g F.Bo-Bột Ra Hoa / 8 lít phun sương đều cả 2 mặt lá 2 lần (5 ngày/lần) thúc ra hoa đồng loạt. Có thể phun lên đọt non được 6-7 lá và nên phun vào sáng sớm hoặc chiều mát. Khoảng 7-10 ngày sau lần tưới đầu cây sẽ ra đọt non và hoa, lúc này ngày tưới ngày nghỉ.
- Chú ý: Việc xiết nước và tưới nước trong thực tế, trời đã “xiết nước” vào mùa nắng và tưới nước lại bằng những cơn mưa đầu mùa. Khi mưa xuống cây thường ra đọt kèm theo hoa. Vì vậy để cây ra hoa tốt hơn, trái sau này ít rụng và dễ nuôi hơn thì khi vừa có mưa đầu mùa nên bón phân đón ra hoa liền và phun thuốc RA HOA C.A.T + F.Bo-Bột Ra Hoa ngay cho cây. Nếu mưa ít, phải tưới dậm thêm cho đủ nước để cây ra đọt và hoa. Đối với các vườn hay ra nhiều đợt đọt và hoa, nhất là bưởi, cam dây… nhà vườn nên phun thuốc cho cây theo từng đợt ra hoa và nên gom lại 2-3 đợt tập trung để dễ xử lý ra hoa-nuôi trái cho đạt hiệu quả cao.
II. XỬ LÝ RA HOA NGHỊCH VỤ :
1. Cam-Quít:
Làm cam-quít trái vụ có 2 cách như sau:
a. Cách 1: (Để được thu hoạch vào tháng giêng, tháng 2 – Ất Dậu)
- Sau khi thu hoạch chăm sóc như mục A (mục sau thu hoạch), rồi tiếp tục tưới nước cho đến cuối tháng 2-Giáp Thân đối với cam già (cây có thể có ít bông, nếu được nên lặt bỏ) nhưng cam tơ chỉ tưới tới ngày 15 mà thôi. Cây được bón phân đón ra hoa vào khoảng 25 tháng 2 (nhuận)- Giáp Thân (đối với cây già) và khoảng mồng 10 tháng 2 (nhuận)-Giáp Thân (đối với cây tơ).
- Sau bón phân đón ra hoa khoảng 1 tuần thì ngưng tưới nước.
- Đầu tháng 4-Giáp Thân khi bắt đầu có mưa, tưới đẫm luôn (tưới liên tục 3-4 ngày). Tức nếu gặp mưa ít, khi cây “xào lá” rồi thì tưới nước đẫm như trên.
- Đồng thời, khi tưới được 2-3 ngày, lá đã tươi lại, pha 35 ml RA HOA C.A.T + 15g F.Bo-Bột Ra Hoa / 8 lít phun sương đều cả 2 mặt lá 2 lần (5 ngày/lần) thúc ra hoa đồng loạt. Trong mùa mưa chỉ cần 3 giờ đồng hồ không gặp mưa là thuốc đã thấm gần hết vào cây.
khoảng 7-10 ngày sau lần tưới đầu cây sẽ ra đọt non và hoa, lúc này ngày tưới ngày nghỉ.
Chú ý: Đối với Quít Tiều hay Quít Đường muốn ra hoa theo ý muốn thì cũng làm như trên, chỉ khác ở thời điểm tưới nước. Muốn bán trái vào dịp Noel thì bắt đầu tưới lại từ khoảng 25 tháng 2 dl và muốn bán trái vào dịp Tết Nguyên đán thì tưới lại từ 30 tháng 2 (nhuận)-Giáp Thân.
b. Cách 2: (Làm rụng hoa và trái, nhất là đối với cam soàn)
Khi cây ra hoa chính vụ, chờ cho cây ra hoa được hơn 50%, bón cho mỗi cây khoảng 100 g Urê (cây 2-3 năm tuổi), rải phân đều mặt luống, sau đó tưới nước cho phân tan và ngấm dần xuống đất. Sau khi tưới 3 ngày thì cắt nước (ngưng tưới), sau khi cắt nước khoảng 1 tuần lễ, hoa bắt đầu rụng, 2 tuần sau hoa rụng gần hết (chỉ còn khoảng 10%). Số hoa còn lại sẽ tiếp tục đậu trái, chờ khi lớn bằng ngón tay cái thì lặt bỏ hết, rồi chăm sóc và tưới nước như giai đoạn sau thu hoạch (mục A).
- Muốn thu hoạch vào khoảng tháng giêng-Ất Dậu thì đến khoảng đầu tháng 4-Giáp Thân, thì bón thêm 1 đợt phân đón ra hoa phụ: 100 g 20:20:15 hoặc 100 g AT2 rồi tiến hành xử lý ra hoa như cách 1 (xiết nước và phun thuốc RA HOA C.A.T + F.Bo-Bột Ra Hoa).
- Muốn có trái vào Tết Đoan ngọ cũng làm cho hoa rụng bớt rồi lặt bỏ hết trái trễ hơn vào tháng 7 –Giáp Thân (không còn để sót), cuối tháng 7 bón phân đón ra hoa và phun thuốc. Đầu tháng 8-Giáp Thân, thường có hạn bà chằng, thì xiết nước cho cây. Khoảng 14, rằm Trung thu thường hay có mưa, cây sẽ ra đọt non, ra hoa rộ (nên tưới thêm nếu mưa không đủ đô).
Chú ý: Cây tơ cần xử lý ra hoa trái vụ ngay sau lần ra trái chiến (tức trái bói) sẽ dễ thành công hơn.
2. Bưởi:
Do bưởi ra hoa cũng cần thời gian khô hạn để phân hoá mầm hoa, vì vậy ở các vườn quản lý được nước thì có thể tạo sự khô hạn và phun thuốc RA HOA C.A.T + F.Bo-Bột Ra Hoa để bưởi ra hoa đồng loạt. Thời gian xiết nước khoảng 20-30 ngày vào tháng 4-Giáp Thân (thu trái vào gần Tết Nguyên đán-vụ thuận) hoặc vào nhiều đợt khác trong năm.
Có 1 cách làm mới để bán trái vào tháng 4-5 Ất Dậu như sau:
Đối với những cây đã được lặt bỏ hoa-trái, khoảng tháng 8-Giáp Thân tiến hành bón phân đón ra hoa cho cây (luợng bón khoảng 500 g DAP + 500 g 20:20:15 và phun ngay trên lá thuốc RA HOA C.A.T + F.Bo-Bột Ra Hoa 2 lần, 5 ngày / lần), tưới nước cho phân tan. Khoảng 1 tuần sau cắt những cành già (có độ lớn cở ngón tay). Đồng thời ngưng tưới nước cho cây, nếu gặp trời mưa thì vẫn không bị ảnh hưởng lớn. Sau khi cắt cành khoảng 20-25 ngày, cây đâm đọt mới và ra hoa. Khi cây vừa nhú đọt non, phun hỗ trợ thêm 1 lần thuốc RA HOA C.A.T + F.Bo-Bột Ra Hoa.
3. Chanh:
Muốn chanh có trái nghịch (tháng 1-4 dl) thì cho ra hoa tháng 9-10 dl, làm các bước sau:
- Giữ cho cây chanh phát triển tươi tốt và ít bị sâu bệnh phá hoại bằng cách phun định kỳ thuốc DƯỠNG LÁ ( 35 ml / 8 lít ) + thuốc trừ sâu lá như: Sherbush, Fenbis…
- Rải 100-150 g 16.16.8 + 40 g KCl cho 1 gốc 3 tuổi và dùng cây chỏi nhánh chanh lên.
- Khoảng tháng 7-8 dl, pha 800 g Urê / 8 lít phun ướt cả lá và cây sẽ làm cho lá chanh bị cháy và rụng xuống (khoảng 50 %). Đồng thời, giữ mặt đất khô ráo, ngưng tưới và tưới đẫm lại sau 15 ngày. Muốn có trái trễ hơn thì phá lá (làm rụng lá) trễ hơn.
- Để thúc chanh ra hoa tốt khi chanh vừa nhú cành lá mới, ta hỗ trợ thêm thuốc RA HOA C.A.T (35 ml / 8 lít tức khoảng 2 nắp lưng) + F.Bo-Bột Ra Hoa (15 g / 8 lít), phun sương 1 lần.
- Phun xong rút cây chỏi cành ra để cây tiếp tục ra hoa thêm.
C. ĐẬU TRÁI & HẠN CHẾ RỤNG TRÁI NON:
Cây có múi ra hoa nhiều, nhưng tỷ lệ đậu trái thường trên dưới 10% tổng số hoa. Muốn thụ phấn tốt, hoa đậu nhiều phải chăm sóc cây cho sung sức và phun thuốc hỗ trợ ra hoa (cần nhất là Bo, có trong F.Bo-Bột Ra Hoa, Food-MX2, RA HOA C.A.T,ø ĐẬU TRÁI C.A.T giúp cuống hoa, cuống trái dai & mập).
1. Tăng đậu trái và hạn chế rụng trái non:
Để tăng đậu trái và hạn chế rụng trái non pha 35 ml ĐẬU TRÁI C.A.T / 8 lít phun sương cho cây khi nụ hoa đầu tiên vừa xuất hiện và khi trái bằng hột sen. Chú ý: hoa đang nở rộ thì hạn chế phun thuốc cho cây và tưới nước giữ ẩm thường xuyên cho cây.
2. Chống hiện tượng rụng trái quá nhiều:
Có 2 đợt rụng trái sinh lý trên cây có múi:
- Đợt rụng lần thứ nhất, thường xuất hiện khi trái còn nhỏ, bằng ngón tay cái, tức khoảng 1 tháng sau đậu. Đặc trưng của đợt rụng trái này là trái mang theo cả cuống.
- Đợt rụng thứ 2 khi có đường kính trái khoảng 3-4 cm, đặc trưng là trái rụng không cuống.
=> Hiện tượng rụng trái trên cây có múi gần như là tất yếu. Biện pháp kỹ thuật quan trọng là bón thúc, bón thúc dưới gốc (khoảng 100-200 g 20.20.15 / cây) và phun bổ sung kịp thời trên lá để nuôi trái và hạn chế rụng (pha 35 ml ĐẬU TRÁI C.A.T + 35 ml DƯỠNG TRÁI phun sương đều tán cây khi thấy có hiện tượng rụng trên).
Chú ý: Hiện tượng khi gặp mưa nhiều, trái bị vàng, rụng nhiều phần lớn là do cây nhiều trái, thiếu dinh dưỡng lại bị “sốc nước” => cách khắc phục: tưới nước thường xuyên, bón phân gốc đầy đủ và phun ngay thuốc ĐẬU TRÁI C.A.T + DƯỠNG TRÁI ngăn chặn trái rụng ào ạt.
- Còn lý do bộ rễ bị nghẹt hay bị tuyến trùng, rệp phá hoại thì phải tưới thuốc Vimoca, Furadan, Nokapd … cộng với thuốc Bột Tốt Rễ -F.Bo vào vùng rễ cho cây. Nếu cây bị xì mủ thì phải phun Fungal ngay để chữa trị cho cây.
D. NUÔI TRÁI :
1. Tỉa & bao trái:
Mục đích là cho trái to; sáng đẹp; cao cấp và bán được giá cao. Bao trái nhằm bảo vệ trái không bị da cám do nhện gây nên, không bị ngài, ruồi hay bọ xít chích trái. Bao trái còn chống trái cam bị nám, trái bưởi bị nổi u, xì mủ. Cách làm: Sau giai đoạn rụng sinh lý (khoảng 45 ngày sau đậu), tỉa trái đeo xong phun thuốc diệt trứng, sâu, nấm có sẵn trên trái. Một ngày sau dùng túi chuyên dùng MAI XUÂN (loại 16x20 cm dùng bao cam, loại 30x40 cm dùng bao bưởi) bao trái lại, xiết chặt miệng bao => nếu bao trái thì đỡ tiền thuốc sâu bệnh, bao trái nên dùng 1 lần để hạn chế sự lây lan mầm mống sâu bệnh.
2. Thời kỳ trái nhỏ đến 4-5 tháng:
- Bón phân: 200g NPK 20.20.15 (hoặc AT3) / cây, 1 tháng/lần và tưới nước đều đặn.
- Phun trên lá: pha 35 ml DƯỠNG TRÁI + 15 g Food-MX4 (10-0-35+3Ca) / 8 lít, phun sương đều tán cây, 15 ngày/1 lần để nuôi trái, hạn chế hiện tượng rụng trái, nứt trái khi trái đang lớn. Nên cộïng thêm ProGibb 1 lần và thuốc trừ nhện để hạn chế bệnh da cám trên vỏ trái.
- Đón & dưỡng đọt non: sau khi ra hoa khoảng 4 tháng, cây có ra 1 đợt đọt non. Cần bảo vệ đợt cành dinh dưỡng này vì đó là những cành cung cấp dinh dưỡng cho cây nuôi trái và là cành mẹ qua năm sau sẽ cho các cành mang trái. Đồng thời phòng trừ rầy chổng cánh truyền bệnh vàng lá gân xanh. Bảo vệ như sau: khi thấy cây bắt đầu nhú đọt non thì bón phân gốc cho cây và pha 15 g Food-MX1 (35-5-5+5Mg) (hoặc 35 ml DƯỠNG LÁ) / 8 lít phun liền giúp cây ra đọt non đồng loạt. Khi đọt non đang phát triển, pha thuốc như: Basutigi, Supracide… cộng với DƯỠNG TRÁI + Food-MX1 (35-5-5+5Mg) (hoặc DƯỠNG LÁ), phun 2-3 lần để phòng trừ sâu vẽ bùa, rầy và nuôi đọt lá lẫn nuôi trái trên cây.
3. Thời kỳ nung trái:
- Khi trái bắt đầu “da lươn”, tức vỏ trái sần lên muốn to nhanh thì nung phân cho trái mau lớn mà ít sợ nứt trái. Phun 40 ml DƯỠNG TRÁI + 15 g Food-MX4 (10-0-35+3Ca): / 8 lít để nung trái, 7 ngày/lần. Nên cộng thêm NUTRIMIX: 15 ml. Đồng thời, 15 ngày/ lần bón 200 g NPK 20.20.15 + 50 g KCl (hoặc AT3) / cây.
=> cho trái to, vỏ đẹp, trái mọng nước, ngọt và bảo quản lâu. Phun DƯỠNG TRÁI + Food-MX4 (10-0-35+3Ca) (hoặc NUTRIMIX) định kỳ còn giúp cam quít “ lên màu trái “ rất đẹp, chống khô múi.
4. Neo trái:
Phun DƯỠNG TRÁI: 40 ml + NUTRIMIX: 15 ml / 8 lít để neo trái, 4 ngày/lần (có thể bón gốc bổ sung Urê và pha thêm ProGibb 1 lần (1 viên 5 g cho 10 bình 8 lít) để phun lên cây nhưng không được quá lạm dụng làm trái không chín đều), neo được 15-30 ngày.
5. Chống hiện tượng nứt trái:
Thường xuất hiện khi trái đã lớn (nhất là cam), có thể do những nguyên nhân sau: do thiếu nước gặp nước nhiều đột ngột làm phần ruột lớn nhanh hơn phần vỏ, do thiếu Ca và do bón N quá nhiều… Cách khắc phục: bón cân đối NPK, tưới nước khi cây bị khô hạn và phun lên lá định kỳ chế phẩm chứa Ca như: Food-MX4 (10-0-35+3Ca), ĐẬU TRÁI …
CHỐNG HIỆN TƯỢNG RA TRÁI CÁCH NIÊN:
1. Năm nào hoa trái nhiều, chủ động tỉa bớt, nhưng thực tế vì tốn công, vì đang có giá nên các nhà vườn ít làm. Điều chỉnh bằng phương pháp cắt tỉa cành, sao cho tỷ lệ cành mang tráiû khoảng 40% và cành dinh dưỡng (không mang trái) khoảng 60% là hợp lý.
2. Bảo vệ số lá: tránh làm rụng lá nhiều khi thu hoạch, rụng lá do gió bão… Bưởi cần khoảng 50-60 lá/trái, cam cần 40-50 lá/trái, quít cần 30-40 lá/trái, chanh cần 20-30 lá/trái.
3. Năm nào trái nhiều thì thu bớt trái sớm hơn để cây có thời gian phục hồi và cho hoa vụ sau tốt (cần phun 1-2 lần NUTRIMIX + DƯỠNG LÁ lúc sau thu hoạch cho cây phục hồi nhanh).
4. Bón phân tăng cường hơn ở những năm trái nhiều này. Nhất là cần phun bổ sung thuốc DƯỠNG TRÁI + Food-MX4 (10-0-35+3Ca) trên lá để cây đủ dinh dưỡng nuôi trái.
Số lần xem trang: 3123
Điều chỉnh lần cuối: 18-03-2010
